اپتیک و کوانتوم

رویداد «کاشتن برای آینده» با موضوع علوم و فناوری‌های کوانتومی روز شنبه 12 اسفندماه 1402، در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد. در این رویداد که با استقبال گسترده فعالین و علاقه‌مندان به حوزه فناوری‌های کوانتومی برگزار شد، جمعی از اساتید برجسته کوانتوم در کشور با بیانی جذاب، ساده و شیوا به معرفی فیزیک کوانتوم و کاربردهای آن و فعالیت‌های انجام شده در کشور پرداختند.

در ابتدای رویداد، آقای دکتر علی اسفندیار دبیر ستاد توسعه فناوری‌های اپتیک و کوانتوم، به معرفی سلسله رویدادهای کاشتن برای آینده که با ابتکار مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری برگزار می‌شود، پرداختند. این رویدادها بیشتر جنبه ترویج علوم و فناوری خاصی را دارد و سعی می‌شود مطالب با زبانی ساده و رسا برای عموم مخاطبین از دانش‌آموزان، دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، اساتید تا فناوران و صنعتگران بیان شود.

در ادامه این رویداد پنج تن از اساتید حوزه علوم و فناوری کوانتومی در سخنرانی‌هایی کوتاه راجع به فیزیک کوانتوم و کاربردهای مختلف آن به ایراد سخنرانی پرداختند.

در ابتدا آقای دکتر محمد واحدی، استاد فیزیک دانشگاه علم و صنعت، سخنرانی با موضوع "کوانتوم به زبان دیگر" را ارائه دادند. ایشان در این سخنرانی با شروع از آزمایش اشترن-گرلاخ در مکانیک کوانتومی، سعی کردند به زبان دیگر و با جایگزینی فوتون‌ها به جای الکترون‌ها پدیده‌های کوانتومی متناظر مبتنی بر نور را شرح دهند. سخنران بعدی این رویداد، آقای دکتر محمدعلی جعفری‌زاده استاد پیشکسوت دانشگاه تبریز بودند که در یک سخنرانی با موضوع "هوش ماشین کوانتوم"، ضمن بیان خاطراتی از دوران تحصیل و کاری خود، به کاربرد مکانیک کوانتومی در هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی و تفاوت‌های آن با الگوریتم‌های فعلی پرداختند. آخرین سخنران بخش نخست این رویداد، آقای دکتر رسول رکنی زاده از دانشگاه اصفهان بودند که در یک سخنرانی با موضوع "معرفی و آشنایی با فعالیت‌های مرکز کوانتومی اصفهان" به معرفی آن مرکز، زیرساخت‌های دانشگاهی و صنعتی موجود در اصفهان، پروژه‌های کوانتومی انجام شده و اهداف و برنامه‌های آینده آن مرکز به عنوان یک هاب فناوری کوانتومی در ایران پرداختند. در انتهای بخش اول این رویداد سرکار خانم دکتر حق‌جوی جوانمرد، رئیس محترم مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی سخنرانی کوتاهی داشتند.

بخش دوم این رویداد با سخنرانی آقای دکتر جواد صالحی استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف و با موضوع "اینترنت کوانتومی در ایران؛ ظرفیت‌ها و چالش‌ها" آغاز شد. ایشان در این سخنرانی ضمن معرفی ارتباطات نوری و پژوهش‌های خود در این زمینه، به بررسی امکان‌سنجی راه‌اندازی اینترنت کوانتومی، با توجه به اینکه زیرساخت‌های مورد نیاز آن همان زیرساخت‌های فیبر نوری موجود است، پرداختند. سخنران پایانی این رویداد نیز آقای دکتر سید ایمان میرزایی از دانشگاه تربیت مدرس بودند که در یک سخنرانی با موضوع "رایانه‌های کوانتومی مبتنی بر ابررسانایی"، ضمن معرفی مدارهای کوانتومی ابررسانا و تناظر آن با سیستم‌های کوانتومی دیگر مانند یون به دام افتاده، امکان استفاده از ابررساناها در کامپیوترهای کوانتومی، سیستم‌های موجود کامپیوتر کوانتومی ابررسانا، سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و چالش‌ها و برنامه‌های آینده دنیا در این حوزه را شرح دادند.