اپتیک و کوانتوم

در طول ۱۰ دوره برگزاری نمایشگاه ایران ساخت و با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری از فناوران به منظور ساخت داخلی محصولات و تجهیزات وارداتی و کاهش هرچه بیشتر وابستگی کشور تاکنون تعداد قابل‌توجهی از تجهیزات و مواد آزمایشگاهی مورد نیاز بخش‌های مختلف کشور تولید و بومی‏‌سازی شده است. در طول کل دوره‏‌های گذشته برگزاری نمایشگاه ایران ساخت تاکنون یکهزار و یک شرکت دانش‌بنیان و فناور درنمایشگاه ایران ساخت حضور داشته‏‌اند که تاکنون موفق شده‏‌اند در بخش مواد ۱۷۹۴ محصول و در بخش تجهیزات نیز ۲۰ هزار و ۵۲۷ محصول فناورانه را بومی‏‌سازی کنند. اما تولیدات فناورانه ایران ساخت در طول سال‏‌های گذشته جلوگیری از میلیون‏‌ها دلار ارز از کشور را به‌دنبال داشته است به طوری‌که حجم فروش این نمایشگاه در طول این سال‌ها طبق اعلام جواد مشایخ سرپرست معاونت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری رقم ۱۶۴۷ میلیارد تومان بوده است. ضمن اینکه از این میزان ۵۷۶ میلیارد تومان توسط معاونت علمی در قالب یارانه به دانشگاه‏‌ها و پژوهشگاه‏‌ها به منظور حمایت از تولیدات ساخت داخل اعطا شده است.

یازدهمین دوره نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی «ایران‌ساخت» در ۱۴ بخش موضوعی به منظور عرضه محصولات و خدمات فناورانه ایران‌ساخت برگزار شد. «نفت و پتروشیمی»، «برق»، «الکترونیک و نرم‌افزار»، «عمران و ساختمان»، «مکانیک»، «شیمی و متالورژی»، «کشاورزی و محیط‌زیست»، «فیزیک پایه»، «تجهیزات عمومی آزمایشگاهی»، «مواد آزمایشگاهی»، «مهندسی پزشکی و زیست مواد»، «تجهیزات آزمون صنعتی»، «خدمات کالیبراسیون» و «تجهیزات آموزشی و آزمایشگاهی مدارس» برگزار شد. ضمن اینکه به گفته مسئولان برگزاری این رویداد فناورانه بزرگ تاکید بیشتر در دوره یازدهم به حوزه تجهیزات تست و آزمون پیشرفته به منظور گسترش بازار شرکت‏‌ها به بخش صنعت است. همچنین توجه به تجهیزات تست و آزمون پیشرفته در عنوان نمایشگاه با توجه به اضافه شدن کلیدواژه اقتصاد دانش‌بنیان به عنوان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، با هدف گسترش بازار شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات تست و آزمون به متقاضیان بخش صنعت صورت گرفته است. با توجه به اهمیت حفظ برند نمایشگاه که مهر ایران ساخت بر آن حک شده است برای حضور شرکت‌ها در نمایشگاه شرایطی مقرر شده است. شرط اساسی حضور سازندگان در این نمایشگاه، احراز نقش آن‌ها در بومی‌سازی یک فناوری یا محصول است. برهمین اساس کمیته ارزیابی فنی در دبیرخانه تشکیل شد تا شرکت‌هایی که در نمایشگاه ثبت‌نام می‌کنند موردبررسی فنی قرار گیرد. همچنین این کمیته وظیفه بررسی قیمت محصولات را نیز بر عهده داشته تا محصولات باقیمت منصفانه و قابل‌رقابت با محصول خارجی در نمایشگاه عرضه شود. از جمله شرایط دیگر، ارائه خدمات پس از فروش مناسب و دارا بودن تأییدیه‌ها و استانداردهای فنی لازم است. با توجه به همکاری و حضور موثرتر و پررنگ‌تر سایر دستگاه‌های دولتی و در رأس آن‌ها وزارتخانه‌های «علوم، تحقیقات و فناوری»، «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «آموزش و پرورش» در برگزاری هر چه‌بهتر نمایشگاه و تأمین منابع مالی گسترده‌تر، توافقنامه‌هایی میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با وزارتخانه مذکور برای حمایت از خریداران این نمایشگاه صورت گرفته است. این امید می‏‌رود که با تمهیدات و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته توسط معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، گام مهم دیگری در جهت تقویت اقتصاد دانش‌بنیان و ارتقاء جایگاه علمی و فناوری کشور در سطح منطقه و جهان برداشته شود.

رونمایی از 9 محصول فناورانه در یازدهمین دوره نمایشگاه ایران ساخت

در حاشیه افتتاح یازدهمین نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی ایران ساخت با حضور دکتر روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس جمهور از 9 محصول دانش‌بنیان رونمایی شد. از دستگاه تضمین جریان، حسگر خورشیدی دیجیتال دومحوره، دستگاه کرایواستات (میکروتوم انجمادی)، آنالایزر آنلاین مانیتورینگ، کرایواستات 4 کلوین، طیف‏‌سنجی شکست القایی لیزری، چگالی‏‌سنج رادیواکتیو (گاما)، طیف‏‌سنج فلورسانس پرتو ایکس و دستگاه اتوکالیماتور رونمایی شد. مراسم رونمایی از کرایوستات 4-کلوین ساخت شرکت زمهریرسازان پیشتاز که بنا به پیشنهاد و حمایت ستاد توسعه فناوری‌های اپتیک و کوانتوم به سرانجام رسیده بود، با حضور معاون محترم علمی ریاست جمهوری جناب آقای دکتر دهقانی برگزار شد. شرکت زمهریر معتبرترین شرکت در کشور در حوزه دماهای فوق سرد است و در طی یک دهه اخیر نقش بسزایی در تأمین نیازهای مراکز دانشگاهی و همچنین صنعتی داشته است. محصول قبلی این شرکت، کرایوستات 20 کلوین، در طول سالیان گذشته در خدمت پژوهشگران کشور در حوزه تحقیقات ابررسانایی و فیزیک دمای پایین بوده است. اکنون با ارتقای این سیستم و دستیابی به دمای پایین‌تر در کرایوستات 4-کلوین، پنجره‌ای جدید به سوی پژوهش‌های کاربردی در حوزه فناوری‌های کوانتومی گشوده شده است. از کاربردهای مهم این محصول می‌توان به استفاده از آن در سامانه آشکارساز تک فوتون نانو نوار ابررسانا، استفاده در کامپیوترهای کوانتومی فوتونیکی و هر جایی که نیاز به شمارش تعداد کمی فوتون باشد اشاره کرد. امید است که با تجربیات و دانش به دست آمده در فرآیند ساخت این محصول، راه برای دستیابی به دماهای پایین‌تر و از مرتبه میلی‌کلوین که نیاز اساسی کامپیوترهای کوانتومی ابررسانا و یا حسگرهای فوق حساس لبه گذار ابررساناست فراهم شود.